Chưa đủ hành lang pháp lý cho nghề môi giới BĐS?

Hoạt động của các sàn môi giới bất động sản trong thời gian gần đây đã và đang tồn tại không ít những bất cập. Điều này cho thấy đã đến lúc các đơn vị quản lý cần có thêm chế tài điều chỉnh hoạt động của lĩnh vực ngành nghề này.

Ồ ạt lập mới 

Các sàn môi giới tăng mạnh về số lượng lập mới đầu năm 2015

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong 2 tháng đầu năm 2015, bất động sản là lĩnh vực có số DN thành lập mới tăng cao so với cùng kỳ năm 2014, mức tăng khoảng 89%, trong khi lĩnh vực tài chính ngân hàng và bảo hiểm chỉ tăng khoảng 55%. Tuy nhiên, số vốn đăng ký bình quân của một DN lại giảm 3,4% so với cùng kỳ năm 2014, đạt khoảng 5,6 tỷ đồng. Điều này cho thấy đây đa phần là các nhà môi giới thành lập DN dịch vụ để đón đầu thanh khoản thị trường sôi động hơn.

Dù sàn môi giới tăng mạnh về số lượng, nhưng thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy, tỷ lệ giao dịch bất động sản qua sàn chỉ đạt chừng 15%. Rõ ràng sau một thời gian dài, sự phát triển của các sàn giao dịch bất động sản vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng của thị trường.

Liên tục nhiều năm qua, thị trường bất động sản Việt Nam bị “gắn” mác kém minh bạch với tỷ lệ giao dịch ngầm tương đối cao, từ 70 - 80%. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến thị trường chậm phát triển, bị thao túng bởi nạn đầu cơ, “làm giá”.

Đa số người mua nhà đất đều rất “đói” thông tin, nhất là với các dự án phát triển nhà ở, đô thị. Vì thế, để đến được với thửa đất, hay căn hộ phù hợp với nhu cầu sử dụng, rất ít người có thể tiếp cận với giá gốc. Tình trạng nộp tiền chênh lệch mua suất, tiền “phế” diễn ra phổ biến. Để khắc phục tình trạng này, tiến tới minh bạch hóa thị trường bất động sản, con đường duy nhất là hình 'thành hệ thống sàn giao dịch được đặt dưới sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan chuyên môn.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM, ông Lê Hoàng Châu cho rằng, việc các DN ồ ạt mở sàn giao dịch, môi giới nhà đất là dấu hiệu tích cực cho thấy thị trường đang trên đà hồi phục. Theo ông Châu, ngoài hoạt động của giới kinh doanh, môi giới thì thị trường còn xuất hiện nhiều nhà đầu tư thứ cấp. Ông đã tiếp xúc không ít người đã đầu tư vài ba chục căn hộ tại một dự án, chờ giá tăng để bán lại.

“Thêm nhiều công ty môi giới, nhà đầu tư thứ cấp “sống” lại sẽ có sự cạnh tranh quyết liệt, qua đó góp phần đưa bất động sản đi dần về giá trị thực”, ông Châu kỳ vọng.

Theo Bộ Xây dựng, tại Hà Nội trong quý I/2015 đã có 4.250 giao dịch nhà đất thành công, trong khi tại TP. HCM, con số này là 3.950 giao dịch. Tổng cộng, số giao dịch bất động sản thành công trong quý I tại hai thành phố lớn đạt 8.200, tăng trên 50% so với cùng kỳ năm 2014.

Việc các sàn mở ra ồ ạt cũng nhằm đón đầu làn sóng thanh khoản này. Hầu hết các đợt mở bán của chủ đầu tư thời gian qua đều xuất hiện “bóng dáng” của các sàn, thậm chí họ chính là “đạo diễn” cho các chuyến du Bắc, du Nam của một số dự án bất động sản lớn.

Nguy cơ BĐS bị thổi giá?

Thời gian qua, khi thị trường nóng cục bộ ở một số dự án, đã xuất hiện tình trạng thổi giá ăn tiền chênh, mạo nhận độc quyền phân phối của không ít nhà môi giới. Từ việc chủ đầu tư tự tay tăng giá bán nhà đến việc các sàn bất động sản, các môi giới tham gia “thổi” giá, “đẩy” giá… sẽ khiến thị trường bất động sản gặp nguy hiểm, có thể trở lại cảnh trầm lắng.

Các cụm từ “bán giá gốc”, “bán suất ngoại giao”… đang xuất hiện ngày càng nhiều trên thị trường nhà đất thông qua các môi giới nhằm “câu” khách. Thậm chí, có dự án môi giới còn mập mờ khi có thêm “chiêu” không tính thuế VAT, phí bảo trì 2% vào giá căn hộ để có mức giá rao bán thấp hơn cả giá của chủ đầu tư.

Câu chuyện “giá chênh” xuất hiện trên thị trường thời gian gần đây không còn là chuyện lạ khi người mua nhà nắm được chiến thuật “bắt tay” giữa chủ đầu tư và các sàn bất động sản (BĐS). Chủ đầu tư thường giao hàng độc quyền cho một vài sàn BĐS và các đơn vị này với chức năng chính là môi giới sẽ làm “thủ thuật”, tạo sự khan hiếm ảo, khiến người mua khó tiếp cận. Còn chủ đầu tư, tuy còn “hàng” nhưng nếu người dân hỏi đến sẽ trả lời là “hết”. Một mặt là để cùng tạo khan hiếm giả, mặt khác, tiếp tay cho các sàn “đẩy” giá lên. Điều này khiến cho người mua nhà không biết được đâu là giá thực của căn hộ.

Theo ông Trần Ngọc Quang, Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, hiện tượng một số chủ đầu tư, nhà môi giới tìm cách tăng giá đột biến, tạo nên “sốt ảo” ở một số dự án, chạy theo lợi nhuận nhất thời sẽ đánh mất lòng tin của khách hàng, thể hiện sự chưa chuyên nghiệp của thị trường hiện nay và làm giảm tiến trình phục hồi thị trường BĐS.

Rõ ràng, hệ thống pháp luật đang thiếu một bộ chuẩn mực hành nghề kinh doanh dịch vụ bất động sản để áp dụng thống nhất dẫn tới sự vận động khập khiễng của thị trường, và gây mất niềm tin của người dân đối với sàn giao dịch bất động sản với vai trò là tổ chức tư vấn, trung gian môi giới trong giao dịch.

Mai Hoa - (Tổng hợp theop Báo Đầu tư BĐS, Infonet)